ဆရာ႔ဘဝ ဘဝဆရာ

ဘဝႏွင့္ခ်ီၿပီး အေရးႀကီးေသာ ဆရာ။ ဘဝဆရာ။ ေလာကႏွင့္ယွဥ္ၿပီး အေရးပါလွေသာဆရာ။ ေလာက ဆရာ။ အမႈအခင္းကုိ ေရွ႕ေနအား ပုံအပ္ရာ၏။ ေရာဂါေဝဒနာကုိ သမားေတာ္အား ပုံအပ္ရာ၏။ ဘဝကုိကား ဆရာသမားထံ အပ္ႏွံၾကရာ၏။ လူတုိင္းပင္ ေက်ာင္းေနရြယ္ ငယ္စဥ္က ေလးဘက္နံရံ ပတ္ရံထားေသာ စာသင္ခန္းကေလးကုိ ျဖတ္သန္းၿပီးမွ ေလာကႀကီးထဲ ဝင္ေရာက္ၾကရပါသည္။ စာသင္ခန္းကေလးကုိ မ်က္ကြယ္ျပဳ၍ မရပါ ေပ။ ထုိအခန္းကေလးထဲတြင္ သူ႔အတြက္ လုိအပ္ေသာ ကုိယ္ခံပညာမ်ားကုိ တပ္ဆင္ေပးလုိက္ရ သည္။ ေလာကဝန္းက်င္ထဲတြင္ အေကာင္းဆုံး က်င္လည္လႈပ္ရွားႏုိင္ေရးအတြက္ ျပင္ဆင္ေပးလုိက္ သည္။ စာသင္ခန္းကေလးကား စာသင္သားအတြက္ ျပင္ဆင္ေလ့က်င့္ေရး အခန္းကေလး ျဖစ္ေတာ့ သည္။ ထုိေနရာတြင္သူ၏ ပထမဦးဆုံးေသာ ဘဝဆရာ(ဝါ) ေလာကဆရာကုိ စတင္ေတြ႕ထိကာ ပညာအေမြကုိ ေဗြေဆာ္ဦး ခံယူေလ့က်င့္ခဲ့ရေလေတာ့သည္။ ဤတြင္ ဘဝဆရာ၊ ပညာေရးဆရာ၏ အခန္းက႑မွာ ေလာကႀကီး၏ ေရွ႕တန္းသုိ႔ တန္းတန္းမတ္မတ္ ေရာက္လာေလေတာ့သည္။ ပထမဦးစြာ "ဆရာ" ဟူေသာ ေဝါဟာရကုိ ဆန္းစစ္ၾကည့္မိသည္။ ပါဠိဘာသာ "ဆာယာ" မွ ဆင္းသက္လာသည္ျဖစ္၍ ေအးရိပ္ဆာယာ၊ ေမးျမရိပ္ကုိ ေပးေဆာင္သူဟု ဖြင့္ဆုိႏုိင္ပါသည္။ ေနာက္တစ္နည္း "ဆရာ" ဆုိေသာ ေဝါဟာရမွာ "စရ" အက်င့္စ႐ုိက္ဟု အဓိပၸာယ္ရရွိၿပီး ပါဠိစကားမွ ေရႊ႕ဆင္းလာကာ စရ-မွ ဆရာ ျဖစ္လာသည္။ ထုိ႔ျပင္ မိမိကုိယ္တုိင္ ေကာင္းေသာအက်င့္ကုိ က်င့္ ေဆာင္သူအျဖစ္ လည္းေကာင္း၊ သူတစ္ပါးအား ေကာင္းေသာ အက်င့္စ႐ုိက္ကုိ သြန္သင္ညႊန္ျပသူ အျဖစ္လည္းေကာင္း အဓိပၸာယ္ရပါသည္။ မည္သုိ႔ဆုိေစ ဆရာသည္ မိမိ၏ တပည့္မ်ားကုိ ခ်ိန္ခ်ိန္ဆဆျဖင့္ ဆုံးမပဲ့ျပင္ သြန္သင္တတ္သူဟု အမ်ားက နားလည္ထားၾကပါသည္။ ေလာကတြင္ ဆရာသုံးမ်ဳိးရွိပါသည္။ သုတဆရာ၊ မုတဆရာ၊ ဒိ႒ဆရာတုိ႔ ျဖစ္ပါသည္။ ၾကားဆရာ၊ ျမင္ဆရာႏွင့္ သင္ဆရာဟု သိထားၾကပါသည္။ ပညာဆုိသည္မွာ ရယူလုိသူအဖုိ႔ ဗ်ဳိင္းထံမွပင္ ရယူႏုိင္ ပါသည္။ ဆရာ႔လုပ္ငန္းအခန္းအေထြေထြ "A teacher is many things" ဆုိသကဲ့သုိ႔ ဆရာ႔အခန္းက႑ "the Key roll of a teacher" ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ပညာရွင္အသီးသီးက ဤသုိ႔ ညႊန္းဆုိထားၾကျပန္ပါသည္။ ဆရာဟူသည္ အလင္းသည္ (အသိတရား ျဖန္႔ေဝသူ)၊ ပညာသည္ (ပညာေဝငွသူ)၊ ထာဝရေက်ာင္းသား (ပညာရွာသူ)၊ မ်ဳိးဆက္ႏွစ္ဆက္အၾကား တံတားခင္းသူ ဖန္တီးသူ စည္း႐ုံးေရးမွဴး နည္းေပးလမ္းျပသူ တီထြင္သူ စိတ္အာ႐ုံကုိ ျမင္ေအာင္ျပသူ အေဟာအေျပာေကာင္းသူ ဇာတ္ေဆာင္ေကာင္းသူ အမွန္ကုိရင္ဆုိင္ရဲသူ လြတ္ေျမာက္ေအာင္ ႀကံေဆာင္တတ္သူ စသည္ ဆရာ့ဇာတ္ေဆာင္မႈမွာ လြန္စြာ မ်ားလွပါသည္။ ဤသည္ကုိ ေထာက္ခ်င့္ျခင္းျဖင့္ ဆရာ့အခန္း ကုိ ခန္႔မွန္းခ်င့္တြက္ႏုိင္ပါသည္။ မွန္ပါသည္။ "A teacher is an artist." ဆရာဟူသည္ အႏုပညာရွင္ ျဖစ္ပါသည္။ ဆရာ႔တန္ဖုိးကုိ သိထားၾကေသာ ျမန္မာတုိ႔သည္ ဆရာကုိ ဘုရားႏွင့္ တစ္ဂုိဏ္းတည္း ထားပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဆရာကုိ အနေႏၱာ အနႏၱငါးပါးတြင္ တစ္ပါးအပါအဝင္ဟု သတ္မွတ္ထားပါသည္။ ေျပာရဲပါ သည္။ လူမႈနယ္ပယ္တြင္ ဆရာကုိ ေနရာေပးရာ၌ ျမန္မာကုိ ဘယ္လူမ်ဳိးမွ မမီဟုပင္ ေျပာႏုိင္ပါသည္။ ႏုိင္ငံတကာတြင္လည္း တစ္ေက်ာင္း တစ္ဂါထာ၊ တစ္ရြာတစ္ပုဒ္ဆန္းဆုိသကဲ့သုိ႔ ဆရာကုိ သူ႔နည္း သူ႔ဟန္ႏွင့္ အေလးထား ေနရာေပးၾကသည္မွာ စိတ္ဝင္စားဖြယ္ ေကာင္းပါသည္။ ဂ်ပန္လူမ်ဳိးတုိ႔က ဆရာကုိ "ဆန္းေဆး" ဟု ေခၚေဝၚ သုံးစဲြၾကရာ အေျမာ္အျမင္ ႀကီးမားသူဟု အဓိပၸာယ္ရပါသည္။ ဆရာ႔အရွိန္အဝါမွာ ႏုိင္ငံတကာတြင္ ျမင့္မားလွပါသည္။ အထူးသျဖင့္ ဆရာမ်ား၏ ၾသဇာမွာ တပည့္ မ်ားအေပၚ ႀကီးမားလွသည္။ ဆရာ၏ အမွတ္မထင္ ဆုိစကားေၾကာင့္ တပည့္မ်ား၏ ဘဝတြင္ အမွတ္ ထင္ထင္ ခ်ဳိးေကြ႕ၾကရသည့္ သာဓကမ်ားေလာကတြင္ အထင္ရွား ရွိပါသည္။ စာေရးသူမွာ ဗီဇကုိက ဂီတတြင္ ဝါသနာထုံသူ ျဖစ္ပါသည္။ တစ္ေန႔တြင္ အတန္းပုိင္ဆရာသည္ စာေရးသူတုိ႔ စတုတၳတန္း ေက်ာင္းသားမ်ားကုိ အတန္းေရွ႕ေခၚၿပီး ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ရာ ေတးတစ္ပုဒ္စီ သီဆုိခုိင္းပါသည္။ စာေရးသူအလွည့္ သီဆုိၿပီးေသာအခါ ဆရာကဤသုိ႔ ေထာပနာျပဳကာ မွတ္ခ်က္ေပးပါသည္။ "ေအး-မင္းအသံေလးကေတာ့ မဆုိးလွပါဘူး၊ ဒါေပမယ့္ သီဆုိရာမွာ အေရးအႀကီးဆုံးျဖစ္တဲ့ သံေန သံထား၊ သံက်မွာေတာ့ မင္းမမီဘူး။ လုိေန ဟေနတာ ငါေတြ႕ရတယ္။ ေအး-ႀကိဳးစားေပါ့ကြာ" တဲ့။ အဲဒီအခ်ိန္ကစၿပီး စာေရးသူ ႏွလုံးသားထဲမွာ "ငါဟာ ေတးမဆုိတတ္သူပါလား၊ ေတး အဆုိမရသူပါ လား" ဆုိသည့္အေတြး အစဲြႀကီးက ေတာက္ေလွ်ာက္ပါလာရာ ယေန႔အထိ ေတးဂီတ ဝါသနာပါလ်က္ ႏွင့္ ေတးတစ္ပုဒ္ပင္ မရသူအျဖစ္ ႀကံဳရဆဲ ျဖစ္ပါေတာ့သည္။ ဆရာ႔ မွတ္ခ်က္သည္လည္း မမွားပါေပ။ ငယ္ႏုလြန္းသူ ကၽြန္ေတာ္အဖုိ႔ မည္ကဲ့သုိ႔ ဌာန္က႐ုိဏ္းက်စြာ သီဆုိႏုိင္ပါမည္နည္း။ ေၾသာ္…..ဆရာ႔ၾသဇာကား ထိရွလွေပစြ။ ဤတြင္ ရွင္နာဂေသန၏ ဆရာ႔ဂုဏ္အဂၤါ ၂၅ ပါးမွာ မွတ္ဖြယ္၊ လုိက္နာဖြယ္ ေကာင္းလွသျဖင့္ ေဖာ္ျပ လုိပါသည္။ ဆရာ႔အခန္း၊ ဆရာ႔က႑ကုိ မီးေမာင္းထုိးျပထားသည္မွာ ထင္လင္းလွပါသည္။ ဆရာသည္ သူ၏ တပည့္မ်ားကုိ ၁။ မ်က္ျခည္မျပတ္ ေစာင့္ေရွာက္အပ္၏။ ၂။ မွီဝဲအပ္၊ မမွီဝဲအပ္ေသာ ပုဂၢိဳလ္ကုိ သိ၏။ ၃။ ေပါ့တန္သည္ မေပါ့တန္သည္ကုိ သိ၏။ ၄။ ေနရာထုိင္ခင္းကုိသိ၏။ ၅။ က်န္းမာေရးကုိ သိ၏။ ၆။ အစာအဟာရ ရမရကုိ သိ၏။ ၇။ ထူးျခားမႈကုိ သိ၏။ ၈။ အစာေရစာကုိ ေဝဖန္၏။ ၉။ အားေပးေစာင့္ေရွာက္တတ္၏။ ၁၀။ ေက်ာင္းတြင္းအေပါင္းအသင္းကုိ သိ၏။ ၁၁။ ရပ္ရြာထဲရွိ အေပါင္းအသင္းကုိ သိ၏။ ၁၂။ အေပါင္းအသင္းကုိ ေဝဖန္၏။ ၁၃။ အဖ်င္းေျပာ၍ မရယ္ေမာ။ ၁၄။ အတင္းေျပာ၍ အေရာမဝင္။ ၁၅။ အျပစ္ကုိ သည္းခံ၏။ ၁၆။ ႐ုိေသမႈ မျပဳ။ ၁၇။ အတတ္ပညာကုိ အႂကြင္းမထား။ ၁၈။ အတတ္ပညာကုိ မလွ်ဳိ႕ဝွက္။ ၁၉။ ေတာ္ေစ တတ္ေစလုိျခင္း။ ၂၀။ တတ္ၿပီးပညာ မေမ့ေလ်ာ့ေစျခင္း။ ၂၁။ ပညာတတ္ ျဖစ္ေစလုိျခင္း။ ၂၂။ ေမတၱာစိတ္ထားႀကီးမားျခင္း။ ၂၃။ ေဘးရန္ေရာက္ေသာ္ မစြန္႔ခြာျခင္း။ ၂၄။ သတိအၿမဲရွိေစျခင္း။ ၂၅။ အားေပးခ်ီးေျမႇာက္ျခင္း။ စသည့္ဆရာ႔ေမတၱာ၊ ဆရာ႔ေစတနာ၊ ဆရာ႔ဂုဏ္အဂၤါမ်ားကုိ ေထာင့္ေစ့ေအာင္ ဖြင့္ဆုိထားသည္မွာ အဖုိးတန္လွပါသည္။ ဆရာ႔ဘဝကုိ တန္ဖုိးထားသူမ်ားက "သိကၡာကုိ ရိကၡာႏွင့္ မလဲႏုိင္" ဟု ဆုိၾကပါသည္။ တခ်ဳိ႕ကလည္း "ေက်ာင္းဆရာဂုဏ္ဟာ ေရာင္းစရာကုန္မဟုတ္ပါ" တဲ့ ထိမိလွတဲ့ အသုံးအႏႈန္း ျဖစ္ပါ သည္။ "ဆရာ႔ေဝဒနာကုိညႇာတာၿပီး ႀကီးပြားေရးအတြက္ စီးပြားေရးေစ်းကြက္နဲ႔ မတြက္သင့္ဘူးေလ" တဲ့ ဆုိျပန္ပါသည္။ ကဗ်ာစာဆုိတစ္ဦးက ဤသုိ႔ဖဲြ႕ဆုိထားျပန္ပါသည္။ "ေက်ာင္းဆရာ" ဆုိတဲ့ စကားေလးသုံးလုံး ကြန္ပ်ဴတာထဲ ထည့္သုံးၾကည့္ ေငြအသျပာ မရွိေပမယ့္ ေစတနာအျပည့္နဲ႔ဆုိတာ အေျဖရွာ သိလိမ့္မယ္တဲ့။ (ဆရာေအာင္လံ တင္ဝင္း ေအာင္ဟု ထင္ပါသည္။) ေအာင္ျမင္ေသာဆရာ (efficient-teacher) ျဖစ္ေရးအတြက္ဂ်ာမန္ပညာေရးပါရဂူ "ဂ်ဳိဟန္ဖ႐ုိက္ဒရစ္" ၏နည္းမွာ မွတ္သားဖြယ္ ေကာင္းပါသည္။ "PPAGA" P = preparation = ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ျခင္း P = preparation = အတင္အျပ၊ အသင္အျပ ေကာင္းျခင္း A = association = က်ဳိးေၾကာင္း ဆက္စပ္သင္ေပးျခင္း G = genratization = ၿခံဳငုံသုံးသပ္တတ္ျခင္း A = application = လက္ေတြ႕အသုံးခ်တတ္ျခင္း တုိ႔မွာ ေအာင္ျမင္ေသာ ဆရာတစ္ဦး၏ အရည္အေသြးမ်ားျဖစ္ပါသည္။ သင္ဘယ္လုိဆရာလဲ။ ဆရာတူ တပည့္မ်ား ေပၚထြက္လာလိမ့္မည္။ ဆရာေတာ္မွ တပည့္ေတာ္မည္။ ဆရာေရွာ္က တပည့္ေရွာ္မည္။ ေတာ္မွာလား ေရွာ္မွာလား။ မိမိသာ အခရာ ျဖစ္ပါသည္။ As is the teacher so is the pupil. ဟု ဆုိထားသည္မွာ အလြန္မွန္ပါသည္။ မည္သုိ႔ဆုိေစ ပညာေရးေလာကဆုိသည္မွာ ဆရာတပည့္တုိ႔၏ ႏူးညံ့သိမ္ေမြ႕လွေသာ ေမတၱာသံေယာ ဇဥ္ကေလးမ်ားျဖင့္ ေပါင္းစည္း ဖဲြ႕ေႏွာင္ထားသည့္ ကမာၻငယ္ကေလးတစ္ခုပင္ မဟုတ္ပါလား။ "လူမလိမၼာ လူ႔မိစာၦႏွင့္ ႀကံဳလာေတာ့မိ ေတြ႕ရဘိလည္း ဒိ႒ိပယ္ေႏႊး သိေၾကာင္းေမး၍ နည္းေပးဆရာ ေျမာက္လုိပါ၏။"