မႏုဟာ

မြန္ဘုရင္ မႏုဟာ (မကုဋ) သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ တိုင္းရင္းသား မ်ိဳးႏြယ္စု ခုနစ္ခုအနက္ မြန္မ်ိဳးႏြယ္စုႀကီးမွ ဆင္းသက္ ေပါက္ဖြားလာသည့္ သထံုမင္းဆက္ (၂၅) ဆက္ေျမာက္ကို ဆက္ခံေသာ မင္းျဖစ္သည္။ “မႏုဟာ” ဟူသည္ “မႏုမည္ေသာ မဟာသမၼတမင္း” ဟု ဆိုသည္။ ထို႔ျပင္ မႏုဟာကို သမိုင္းပညာရွင္ ၊ ေက်ာက္စာ ပညာရွင္တို႔က“မကုဋရာဇာ” ဟုလည္း ဆိုၾကသည္။ အဓိပၸါယ္မွာ “မင္းမ်ား၏ မကိုဋ္သရဖူ” ျဖစ္သည္။ မႏုဟာကို “သူရိယကုမၼာ မင္းသား” ဟူ၍လည္း ေခၚၾကသည္။
မႏုဟာမင္းႀကီး၏ ဘြဲ႕အမည္ အျပည့္အစံုမွာ “သီရိ ႀတိဘ၀နာ ဒိတ် ပ၀ရ သုဓမၼရာဇာ ” ျဖစ္သည္။
သု၀ဏၰဘူမိ (သထံု)
သု၀ဏၰဘူမိ၏ အဓိပၸါယ္မွာ “ေရႊေျမ” ျဖစ္သည္။ ထို႔ေနာက္ သုဓမၼကို ဗမာလို (သုဓံု) အနက္ရ၍ (သုထံု) ထို႔မွတဆင့္ (သထံု) ျဖစ္လာသည္ဟု ဆိုၾကသည္။ ပထမသု၀ဏၰဘူမိသည္ ယကၠန္းသည္မ ၀င္က တ၀ိုက္တြင္ တည္ရွိခဲ့သည္။ သု၀ဏၰ ၿမိဳ႕ေတာ္ အေနအထားမွာ ေတာင္ေပၚ တ၀က္၊ေတာင္ေအာက္ ေျမျပန္႔တ၀က္ တည္ရွိခဲ့သည္။ (စူဠ) သီရိမာေသာကမင္း လက္ထက္တြင္ ၿမိဳ႕အေရွ႕ေျမာက္ဘက္ရွိ ေတာင္ထိပ္၌ ရဟႏၱာအရွင္တို႔ အစီအရင္ျဖင့္ မႏုသီဟ ေက်ာက္ရုပ္တုႀကီး တစ္ခုကို ထုလုပ္ ထားရွိခဲ့သည္။

သု၀ဏၰ ဘူမိ (သထံု) မင္းဆက္မ်ား
* သူရိယ စႏၵာ (သီဟရာဇာ)
* သီရိဓမၼာေသာက
* ဓမၼပါလ
* သု၀ဏၰရာဇာ (ဓမၼဓဇ)
* အကၤုရ
* ဥပေဒ၀ရာဇာ
* သီ၀ိရာဇာ (ရာဇာေစာနီ)
* ေဇာတကုမၼာ
* ဥတၱရ ကုမာရ
* ကာလ၀ဏၰ
* မဟာသာလ
* ရာမက
* နရသူ
* မဟာဘျႏၵာ
* အရဇ
* သီဂုတၱဳ
* ဥရုနာဂ
* ယုဂႏၶာရာဇာ
* သုနႏၵာရာဇာ
* ျဗဟၼဒတၳ
* ပဥၥရာဇ
* အဓိကရာဇာ
* အပေရာ၀ိရာဇာ
* သာဓုရာဇာ
* ဓမၼပါလရာဇာ
* သုဒႆနရာဇာ
* ဒိဗၺရာဇာ
* အသကၠရာဇာ
* ဘုမၼာရာဇာ
* ဗႏၶရာဇာ
* မဟႎသရာဇာ
* ဓမၼစကၠရာဇာ
* သုဓမၼတိရာဇာ
* ဗႏၶရာဇာ
* နရသူဒိဗၺမင္း
* ေကသရာဇာ
* မဏိရာဇာ
* တကၠရာဇာ
* ကုသရာဇာ
* ရာဇဒိဗၺရာဇာ
* သုလုရာဇာ
* စိတၲရာဇာ
* ဒီဃရာဇာ
* ဥတၱမရာဇာ
* သီရဓမၼရာဇာ
* မဟာစိတၱရာဇာ
* ၀ႏၶရာဇာ
* ေဇယ်သုမနရာဇာ
* မဒၵကရာဇာ
* အစိႏၷာရာဇာ (ထိုမင္းလက္ထက္ ဗ်၀ၺိ ၊ဗ်တၱ ေပၚ)
* ဥဒိႏၷရာဇာ
* မႏုဟာ
* နႏၵသူရ
* ေခမလ
* ေဇာဝေဒဝ