ပအို၀္းအမ်ဳိးသား(ပ်ဴ)၏ သမိုင္း အဆက္

အပိုင္း(၁)

အခန္း(၁)

          သက္ရွိကမၻာ
                           ကမၻာေျမရဲ႔ျစဖ္စဥ္အရ တစတစ္ႏွစ္သက္ရွီျဖစ္ေပၚ လာၿပီး ေနာက္ဆံုး အဆင့္မွာ လူသားမ်ဳိးႏြယ္ျဖစ္ေပၚလာတယ္။ အမိကမၻာေျမရဲ႔ သယံဇာတေတြကို မွီ၀ဲစား သံုးၾကတယ္။ လူရိုင္းဘ၀ကစၿပီး လူဟာပတ္၀န္း က်င္ကို အသံုးခ်လာၾကတယ္။ လူ႔ယဥ္ေက်း မႈ သံုးရပ္ဟာ အာရွမွာ တစ္ခ်ိန္ထဲ တစ္ၿပိဳင္ထဲ လိုျဖစ္ေပၚလာတယ္။ ႏိုင္းျမစ္၀ွမ္း၊ ယူဖေရ တီျမစ္း၀ွမ္းတို႔မွာ ျဖစ္တယ္။ ဒီေနရာသံုးခု ကေန ျဖန္႔ၿပီးလူသားမ်ဳိးႏြယ္သံုးခုျဖစ္လာတယ္။ အသားအေရျဖဴတဲ့   ေကာ့ေကးရွန္္းအမ်ဳိး အႏြယ္၊  အသား၀ါတဲ့ မြန္ရိုလိြဳက္အႏြယ္ႏွင့္ အသားမဲ့တဲ့ နီဂရိုးအႏြယ္တို႔ပဲ ျဖစ္တယ္။
          ျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈႏွစ္မ်ားၾကာလာတဲ့အခါ မူလမိသားစုကေလးကေန မိသားစုအုပ္ ႀကီးအျဖစ္ ေရာက္ရွိလာတယ္။ မိသားစုႏြယ္တစ္ခုႏွစ္ တစ္ခုဟာ လြမ္းမိုးမႈေတြ ျဖစ္လာ တယ္။ အားႀကီးသူေတြက အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြျဖစ္လာၿပီး အားနည္းသူေတြက ေက်း ကၽြန္ေတြျဖစ္လာတယ္။ လူဦးေရ တိုးပြားမ်ားျပားလာေတာ့ ေနရာတိုးခ်ဲ႔လာၾကတယ္။ လူမိသားစု အႏြယ္ႀကီးမ်ားႏွင့္ လူ႔အုပ္စုအဖဲြ႔ႀကီးတို႔ဟာ တစ္ေနရာကေန အျခားတစ္ ေနရာကို ၀င္ေရာက္သြားလာၾကၿပီး သင့္ေတာ္တဲ့ ေရၾကည္ရာျမတ္ႏုရာ အရပ္ေတြမွာ အျခားေဒသႀကီး တစ္ခုသို႔ ကူးေျပာင္းေရာက္ရွိသြားလာၾကၿပီး သင့္ေတာ္တဲ့ ေရၾကည္ရာ ျမတ္ႏုရာ အရပ္ ေတြမွာာ ေနရာခ်ၾကတယ္။ အလယ္ပိုင္း မြန္ဂိုလီးယား(သို႔မဟုတ္) အာရွမွ ရုရွားေတြက ေရွးလူႀကီးမ်ားအဆိုအရ မြန္ဂိုးလီးယား၊ ေတာင္ဘက္က အူဂရို႔ေအာ္တီးယား နယ္မွာ ေနၾကတဲ့ တူေရနီးယန္းမိသားစု အႏြယ္မွ ညီအစ္ကိုေမာင္ႏွစ္မ ခုႏွစ္ေဖၚ မိသားစုအုပ္စုဆိုတာရွီတယ္။ ဒီညီအစ္ကို ေမာင္ႏွစ္ေတြရဲ႔ အမည္မ်ားကေတာ့ ပူ၊ ေတာ့၊ ဂ်န္၊ မိယာအို၊ ေငါ၀္ကား၊ ကီစီႏွင့္ ကင္းတို႔ပဲျဖစ္တယ္။ ဒါဟာ ေရွး ကရင္လူႀကီးမ်ားအဆိုအရ ကရင္မ်ဳိးႏြယ္မွာ ညီအစ္ကို ေမာင္ႏွမ ခုႏွစ္ေဖာ္ျဖစ္တဲ့ ေနာ္ေဘာကေလ၊ ေနာ္ပအို၊   ေနာ္ပဒယ္၊ ေစာပကူး၊ ေစာေမာေနဘြား၊ ေစာေ၀ေ၀ါႏွင့္ ေစာခ်ိတ္တို႔ရဲ႔ပံုျပင္ႏွင့္ တိုက္ဆိုင္တူညီလ်က္ရွိတယ္။ ကရင္လူမ်ဳိးေတြရဲ႔ လူမႈေနထိုင္ရာအရပ္ဟာလဲ အာရွအလယ္ ပိုင္း အူဂရိုေအာ္တီယား နယ္ကပဲျဖစ္တယ္။ ကရင္ရဲ႔ ကိုယ္ကာယအသြင္အျပင္ေတြဟာ တူးေရးနီးယန္းမိသားစုႏြယ္ႏွင့္ မြန္ဂိုးလီးယားႏြယ္ေတြနဲ႔တူေနပါတယ္။ အဲဒါကို ဘုန္းေတာ္ႀကီး ဂၽြန္ဟက္ကေနးႏွင့္ ပါေမာကၡဒီလာကူအိုပဲရီတို႔က ေထာက္ခံၾကရာမွာ တူေရး နီးယန္းမိသားစုႏြယ္ေတြဟာ တစ္ခါက အာရွအလယ္ပိုင္းမွာေနခဲ့ၾကတယ္လို႔လဲ ျဖစ္ပါတယ္။
          မစၥတာေပၚတာစမစ္ႏွင့္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးဂၽြန္စမစ္တို႔ႏွစ္ဦးစလံုးက ကရင္လူမ်ဳိးႏြယ္ေတြ ဟာ တခါက တိဘက္ကေန ယခုယူနန္နယ္အစိတ္အပိုင္းျဖစ္တဲ့ ဇီခၽြန္ႏွင့္ ေကြေခ်ာင္နယ္တို႔ သို႔ ၀င္ေရာက္လာခဲ့ၾကတယ္လို႔အျပတ္ေျပာဆိုၾကတယ္။ ဒီပညာရွင္ ေက်ာင္းေတာ္ သားႀကီး  ေတြအားလံုးရဲ႔ ေတြ႔ရွိခ်က္ေတြကေတာ့ ကရင္လူမ်ဳိးေတြဟာ အာရွအလယ္ပိုင္း ကေန တရုတ္ျပည္အေနာက္ေတာင္ဘက္ကို ၀င္ေရာက္လာခဲ့ၾကတယ္ဆိုတာ ၿဂိဳညႊန္ျပလ်က္ ရွိပါတယ္။ ကရင္ေတြသာမက အျခားလူမ်ဳိးႏြယ္ေတြဟာလည္း တိဘက္ကိုျဖတ္ၿပီး တရုတ္ ျပည္ထဲ၀င္ေရာက္ခဲ့ၾကတာခ်ည္းပဲျဖစ္တယ္။ တရုတ္၊ ဂ်ပန္၊ ဗယက္နမ္၊ ထိုင္းႏွင့္ မြန္ခမာတို႔လည္း ဒီအတိုင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။
          ကရင္လူမ်ဳိးေတြ ပထမဆံုး၀င္ေရာက္လာတာဟာ ခရစ္ေတာ္မေပၚမီ(၁၁၂၃ က ၁၁၃၄)ခုႏွစ္အတြင္းမွာ ျဖစ္တယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ တရုတ္ျပည္ကို ႏိုင္ထက္စီးနင္း မတရားတဲ့ (Ghau Hsin) ဂြါရွင္မင္းစိုးမိုးအုပ္ခ်ဳပ္ေနခ်ိန္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီမင္းဟာ သူ႔တိုင္းျပည္နီးနားက လူမ်ဳိးစုေတြအေပၚမွာ အမ်ဳိးမ်ဳိးခ်ဳပ္ခ်ယ္ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြထုတ္ၿပီး သူ႔ရဲ႔အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္ မွာ တရုတ္လူမ်ဳိးတစ္ခုတည္းအျဖစ္ေရာက္ရွိေအာင္ျပဳလုပ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကရင္ႏွင့္ မ်ားစြာ ေသာလူမ်ဳိးစုေတြဟာ သူတို႔ရဲ႔ ေနရာတက်ေနထိုင္ခဲ့တဲ့ေနရာက ထြက္ခြာလာၿပီး နယ္ပယ္သစ္ေတြထဲကို ၀င္ေရာက္လာၾကရတယ္။ တံုကင္၊ ထိုင္းလင္းႏွင့္ ဗမာျပည္ေတြဘက္သို႔ ျဖန္႔ၿပီး ေရာက္ရွိၾကတယ္။ ကရင္လူမ်ဳိးႏြယ္စုေတြဟာ အုပ္စုႀကီး(၃)စု ဖဲြ႔ၿပီး (၃)ႏွစ္ၾကာ၊ ခရစ္ေတာ္မေပၚမီ(1120 မွ 1125) ထိ သူတို႔ရဲ႔ ပင္ရင္းေနရာ ၿမိဳ႔ရြာအိုးအိမ္ ေတြကို စြန္႔ခြာၿပီး အၿပီးအပိုင္ထြက္လာၾကရတာဟာ သူတို႔လူဦးေရ က်ယ္ျပန္႔လာမွာ စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾကမႈရွိတဲ့ တရုတ္လူမ်ဳိးစုေတြေၾကာင့္ပဲျဖစ္တယ္။
          ပထမကရင္လူမ်ဳိးေတြ မဲေခါင္ျမစ္၀ွမ္းေတာင္ၾကားေတြက ၀င္ေရာက္လာၿပီး သူတို႔ေနရာ အသစ္အျဖစ္ ေနရာခ်မယ္လို႔ ရည္ရြယ္ထားတဲ့ ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚကို ေရာက္လာ ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ႏွစ္အနည္းငယ္ၾကာၿပီးတဲ့ေနာက္ အလြန္ႀကီးမားတဲ့ ထိုင္းလူမ်ဳိးေတြက ဒီေနရာကိုပဲ ေျပာင္းေရႊ၀င္ေရာင္လာလို႔ ကရင္ေတြကို အစာေပါမ်ားတဲံ့ ေနရာသစ္ကိုရွာဖို႔ ပိုၿပီးေတာ့ ေတာင္ဘက္က်တဲ့ ေနရာကို ပဲ ေျပာင္းေရြ႔ေစခဲ့ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ပင္လယ္ ဘက္ကို ေရာက္ေတာ့ အေနာက္ဘက္ကိုလွည့္ၿပီး မိနမ္ျမစ္ႏွင့္ နန္ပိုင္ျမစ္ေတြတစ္ေလ်ာက္ ေရာက္သြားေစရျပန္တယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာ သူတို႔ရဲ႔ ေနာရာမွာ ႏွစ္ေပါင္းတစ္ရာေက်ာ္ေနထိုင္ၾကၿပီး ေနာက္ဆံုးမွာ ထိုင္းေတြက သူတို႔ကို ဇင္းမယ္အျပင္ဘက္ေရာက္ေအာင္ ေမာင္းထုတ္ၾကတယ္။
          ဒုတိယ ကရင္အစုေတြ၀င္လာတာက ေရႊလီျမစ္အတိုင္း အေနာက္ေတာင္ဘက္က်က် ကိုေရာက္လာတယ္။ ဒီမွာ သူတို႔သင့္ေတာ္မည့္ေနရာကို ရွာေဖြၾကျပန္တယ္။ ေနရာရွာဖို႔ ေရာက္လာေတာ့ တိုင္း(ရွမ္း)ေတြက သူတို႔ထက္အရင္ေရာင္ ၿပီး၊ ေနရာခ်ထားၿပီးသားျဖစ္ေနတယ္။ ရွမ္းေတြနဲ႔ စစ္မျဖစ္လို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈကိုသာလိုလား တာေၾကာင့္ ကရင္ေတြဟာ ေတာင္ဘက္ကိုပိုက်တဲ့ ေနရာကို ေျပာင္း ေရြ႔ရျပန္တယ္။ ဒီေနရာဟာ ေစ၀ါျမစ္(ဧရာ၀တီျမစ္)ပဲျဖစ္တယ္။ ပိုၿပီးေတာင္ဘက္က်တဲ့ ေနရာကို သူတို႔ေရြးၿပီး ေစ၀ါေ၀(ေစ၀ါၿမိဳ႔)လို႔အမည္ေပးတယ္။ ေနာက္ႏွစ္အေတာ္ၾကာေတာ့ ဒီေနရာေတြကို ရွမ္းေတြက “ တေဂါင္”လို႔ေခၚတယ္။ အဓိပါယ္က ရွမ္းေတြက ကရင္ေတြရဲ႔ ေၾကးနဲ႔လုပ္တဲ့ဖားစည္ကို ကုန္ကူးၿပီးပို႔ေဆာင္ေပးရာ ကုန္ကူးၿပီးပို႔ေဆာင္ေပးရာ ကူးတို႔ဆိပ္ျဖစ္တယ္။
          ဒီေနရာမွာ ကရင္ႏွင့္ ရွမ္းတို႔ဟာ တဖက္တခ်က္စီမွာ ႏွစ္ေပါင္း(172)ေလာက္ ညီညြတ္စည္းလံုးစြာ ေနခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒီေနာက္မွာ ဒီေနရာကို နီဂရိုးအႏြယ္ေတြက အသစ္တစ္ဖန္၀င္ေရာက္လာၾကတယ္။ အိႏိၵယက ဗရမာေတြလည္း အလံုးအရင္းႏွင့္ ၀င္ေရာက္လာၾကတယ္။ အသစ္၀င္ေရာက္လာသူေတြရဲ႔ ဘုရင္ကေတာ့ အဘိရာဇာပဲျဖစ္တယ္။ သူတို႔ႏွင့္ အတူ ဟိႏၵဴျမစ္၀ွမ္းယဥ္ေက်းမႈလည္း ယူေဆာင္လာတယ္။ ဒါဟာ တရုတ္ယဥ္ေက်းမႈကို အေလ့အထျဖစ္ေနတဲ့ ကရင္ေတြနဲ႔ တစ္ဘာသာစီလိုျဖစ္တယ္။
          အသစ္ခ်ဥ္းနင္း၀င္ေရာင္လာသူေတြဟာ ၾကမ္းတမ္းၿပီး ရန္စက်ဴးေက်ာ္တတ္သူေတြ၊ မာန္မာနေထာင္လႊားၿပီး ႏိုင္ထက္စီးနင္းႏွိပ္စက္တတ္သူေတြျဖစ္တယ္။ ေရွးဦးစြာ ေရာက္ရွိေနထိုင္ သူေတြအေပၚ ဒီလိုျပဳမူဆက္ဆံၾကေတာ့ ကရင္လူမ်ဳိးစုမ်ားဟာ မခံမရပ္ႏိုင္ျဖစ္ၾကရတယ္။  ကရင္ဟာ သဘာသအားျဖင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈကို လိုလားတဲ့ သီးခံတတ္ၾကသူေတြျဖစ္ၾကတယ္။ အိႏိၵယက အသစ္၀င္ေရာက္လာတဲ့လူေတြရဲ႔ အျပဳအမူကို ၾကာရွည္သီးမခံႏိုင္ၾကေတာ့လို႔ သူတို႔ႏွင့္ ေ၀းရာမွာ ေနဖို႔ဆံုးျဖတ္ၾကတယ္။ ကရင္ေတြဟာ ေတာင္ဘက္ကို ေရႊ႔ေျပာင္းသြားၾကၿပီး တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ေနာက္ဆံုးမွာ စိ၀ါ(ဧရာ၀တီ)ျမစ္၀ကို ေရာက္သြားၾကတယ္။

လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးရဲ႔ ေရွးအတိတ္ျဖစ္ရပ္ဟာ အေရးႀကီးဆံုးျဖစ္တယ္။ အတိတ္ဟာ ပစၥဳပန္ကို   ပိုမိုလြယ္ကူစြာ နားလည္ႏိုင္ေစသည္သာမက အနာဂါတ္မွာ ဘာျဖစ္ႏိုင္တယ္ဆိုတာကို စာဖတ္  သူအား ႀကိဳတင္မွန္းဆႏိုင္ရ်္ ျဖစ္တယ္။
          ရာဇ၀င္(သမိုင္း)ဆိုတာ တကယ္ေတာ့ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးရဲ႔ အတိတ္ကျဖစ္ရပ္ေတြကို   ေျပာျပတဲ့ သတင္းစကားေတြကို သိုေလွာင္ထားရာဘဲျဖစ္တယ္။ ေရွးကလူမ်ားရဲ႔ စြန္႔စားမႈမ်ား   လူတို႔တိုင္းျပည္ႏွင့္ ဘုရင္မ်ား၊ သူတို႔ရဲ႔ေအာင္ျမင္မႈႏွင့္ ဆံုးရံႈးမႈမ်ား၊ သူတို႔ခရီးသြားလာျခင္းႏွင့္     ေနရာတက်ေနထိုင္ျခင္းမွာ သူတို႔တိုးတက္မႈႏွင့္ အတိတ္က ဒုကၡဆင္းရဲခံရမႈမ်ားကို ရာဇ၀င္မွာ
ေရးသားေဖၚျပထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အားလံုးထဲမွာေတာ့ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးရဲ႔ထူးျခားေကာင္းျမတ္တဲ့ သူတို႔ရဲ႔ဘ၀မွာ သစၥာရွိမႈ၊ ယံုၾကည္အားထားမႈေတြကို ရာဇ၀င္ကပံုေဖၚထားတာဘဲျဖစ္တယ္။  ယခု ပအို၀္းလူမ်ဳိးရဲ႔အေၾကာင္း၊ သူတို႔ရဲ႔လြတ္လပ္မႈ၊ ႏိုင္ငံေရးရပိုင္ခြင့္အတြက္ ႀကိဳမ္းပမ္းမႈ၊ သူတို႔ရဲ႔ လူမႈေရးလံုၿခံဳမႈ၊ စီးပြားေရးေကာင္မြန္တည္ၿငိမ္မႈအတြက္ ႀကိဳးပမ္းမႈေတြကို လတ္တေလသိရွိရတဲ့သတင္းအခ်က္ေတြအရ တင္ျပပါမယ္။
          လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးဟာ အျခားလူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးရဲ႔ ၀ါးမ်ဳိစုတ္ယူျခင္းကို ခံရတဲ့အျဖစ္မွာ ဒီစစ္ရံႈးနိမ့္ခံရတဲ့ လူမ်ဳိးရဲ႔အေရးႀကီးတာေတြ၊ တန္ဘိုးရွိတာေတြဟာ ယုတ္ညံ့ေအာင္ျပဳလုပ္ျခင္းခံရၿပီး ေနာက္ဆံုးမွာ လံုး၀မမွတ္မိႏိုင္ေအာင္ နစ္ၿမွပ္ေပ်ာက္ကြယ္သြားရတယ္။ စစ္ေအာင္ႏိုင္သူသူေတြက သူတို႔နဲ႔သင့္ေလ်ာက္ေအာင္ တကယ့္ရာဇ၀င္ျဖစ္ရပ္မွန္ကို ဂရုမျပဳပဲ ဖယ္ထားၿပီး ရာဇ၀င္အသစ္ကို ျပန္ေရးၾကတယ္။ ဗမာျပည္မွာ ေရွးအက်ဆံုးေနထိုင္ခဲ့သူေတြလို သိၾကတာက ျပဴ(ပြာအိုႏွင့္ ပအို)၊ ကမ္းယန္(ကယား)၊ ဆက္ သို႔မဟုတ္ သက္(စေကာ)တို႔ဘဲျဖစ္တယ္။ ဒီလူမ်ဳိးေတြဟာ ကရင္လူမ်ဳိးုအႏြယ္၀င္ေတြအျဖစ္ တည္ရွိေနပါလွ်က္ ဘာေၾကာင့္ ဒီလူမ်ဳိးေတြနဲ႔ ပတ္သက္ တဲ့ ေရးသားထားေသာရာဇ၀င္ ဘယ္လိုမွ ေရးထားတာ မရွိရတာလဲဆိုတဲ့ အေမးျပႆနာကို ရွင္းလင္းေဖၚျပဖို႔ ဗမာရာဇ၀င္ေရးဆရာမ်ား အေပၚတာ၀န္ရွိပါတယ္။
          ျမန္မာရာဇ၀င္ကို ဘယ္အရင္းအျမစ္ကမွ တည္ေဆာက္ထားတာမဟုတ္ဘူး။ တကယ္ေတာ့ တိုင္းျပည္ထူေထာင္ရာမွာ အားလံုးပါ၀င္ကူညီ ေဆာင္ရြက္ၾကတာျဖစ္တယ္။ ဒီလိုဆိုမယ့္အစား တာ၀န္မဲ့ျပဳတတ္တဲ့ ျမန္မာရာဇ၀င္ဆရာတို႔က သူတို႔ဟာယဥ္ေက်းမႈျဖစ္လာျခင္းရဲ႔ အရင္းမူလျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုၾကတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ မူလတိုင္းရင္းသား ေတြထဲမွာ မယံုၾကည္မႈ၊ မုန္းတီးမႈမ်ဳိးေစ့ကို ခ်ထားၾကတယ္။ ဒီေန႔စဥ္းလဲေဖါက္ျပန္တဲ့ ဗမာတို႔က လြန္ခဲ့တဲ့အတိတ္က ေနထိုင္ခဲ့ၾကတဲ့ မူလလူမ်ဳိးေတြဆိုတာ မ်ားလြန္းပါတယ္လို႔ အရွက္ကင္းမဲ့စြာဆိုလာၾကျပန္တယ္။
          စၾကာ၀ဠာတည္ၿပီး တစတစ္လူသားရယ္လို႔ ျဖစ္ေပၚလာျခင္းႏွင့္ အတူ၊ ႏွစ္ေပါင္းသန္းႏွင့္ ခ်ီေသာ ဗမာရာဇ၀င္ စတင္လာတယ္လို႔ ေဖေမာင္တင္ရဲ႔ မွန္နန္းရာဇ၀င္မွာဆိုတယ္။ ေကာင္းကင္ျဗဟၼာႀကိးေတြ အလိုက်လို႔ ကမၻာေျမေပၚ ဆက္လက္လာၾကတယ္။ တျဖည္းျဖည္းႏွင့္ သူတို႔ရဲ႔ ကိုယ္ေရာင္ကိုယ္၀ါေတြ ေပ်ာက္ၿပီး လူသားအသြင္ျဖစ္လာတယ္။ သက်(သာတီ၀င္)လို႔ေခၚတယ္။ ႏွစ္ကာလရွည္လာေတာ့ “ မဟာသမတ” ေခၚတဲ့မင္းဘဲျဖစ္တယ္။ အႏွစ္တစ္ေထာင္ အုပ္ခ်ဳပ္တယ္။ ခရစ္ေတာ္မေပၚမီ ဘီစီ(443)မွာ ပြင့္ေတာ္မူတဲ့ သိဒၵတၳေဂါတမရဲ႔ ေရွးအဆက္အႏြယ္ေတြဟာ မဟာသမတ ကစတယ္။ ဗုဒၵရဲ႔ သာသနာဟာ အာရွတိုက္တစ္ေလွ်ာက္ျပန္႔ပြားလာတယ္။ “ ဗမာျပည္” ထိုစဥ္က တရုတ္လူမ်ဳိးေတြရဲ႔အေခၚ ပိုင္ယာအိုတိုင္းျပည္ ကိုလည္းသာသနာေရာက္လာတယ္။
          ဗမာေတြက သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ ျဗဟၼာႀကီးေတြက ဆင္းသက္လာတယ္လို႔ဆိုတယ္။ ခရစ္ေတာ္မေပၚမီ ဘီစီ(860)ေလာက္က ဗမာျပည္ထဲကို ၀င္ေရာက္လာၾကၿပီး သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ “ ဗရမာ”ရယ္လို႔ အမည္ခံၾကတယ္။ ၿဗိတိသွ်တို႔ သိမ္းပိုက္လိုက္တဲ့အခါ သူတို႔က ေရွးအိႏိယလူမ်ဳိးေတြ သိၾကတဲ့ ဆြန္ပရာတ (အထက္ဗမာျပည္)ႏွင့္ ရာမညေဒသ(ေအာက္ဗမာျပည္)တို႔ကို ၿဗိတိသွ်တို႔ သိမ္းပိုက္လိုက္တဲ့အခါ သူတို႔က ဒီႏွစ္ခုကို ေပါင္းစပ္ၿပီး တိုင္းျပည္ကို ဗမာျပည္၊ လူမ်ဳိးကို ဗမာရယ္လို႔ အသံုးျဖစ္လာတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ဗမာလို႔ေခၚတဲ့ အသံုးအႏႈန္းဟာ ခရစ္ႏွစ္ 1886 ခုကစၿပီး ျဖစ္လာတယ္။ ဒါေပမဲ့ ခရစ္ႏွစ္ 1886 ခုမတိုင္မီက “တိဘက္တိုဘားမင္း” ေတြရွိေနသလား၊ မရွိဘူးလားဆိုတာေတာ့ ေမးစရာျပႆနာပါပဲ။။
          မဟာရာဇ၀င္ဟာ လိမၼာပါနပ္စြာေရးထားတာပဲျဖစ္တယ္လို႔ ဒုဗိုလ္မွဴးႀကီး မက္မဟြန္းေရးတဲ့ “ ေရႊကၽြန္းစြယ္မွ ကရင္မ်ား ” ဆိုတဲ့စာအုပ္မွာ မွတ္ခ်က္ခ်ခဲ့တယ္။ ေရွးဦး ေနထုိင္လာခဲ့သူေတြကို မေဖၚျပပဲ ျမွဳပ္ခ်န္ထားခဲ့တယ္။ သူတို႔ဟာ ဘယ္ကလာတယ္၊ ဘယ္တုန္းကလာတယ္၊ ဘာေၾကာင့္ဘယ္လို႔လာရတယ္ဆိုတာ ရာဇ၀င္က စာဖတ္သူမ်ားကို လမ္းလဲႊျပခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ရာဇ၀င္တန္ဖိုးမရွိဘူး။
          မစၥတာဂ်ီအီးဟာေဖးကလည္း သူရဲ႔ “ ဗမာရာဇ၀င္ ” ဆိုတဲ့ စာအုပ္မွာ အခ်က္က်က်ေဖၚျပခဲ့တယ္။ ဗမာေတြရဲ႔ မူလရင္းျမစ္ကို မွန္ကန္စြာေဖၚညႊန္ျပခဲ့တာက ေရွးအက်ဆံုးေနထိုင္လာခဲ့သူေတြဟာ ျပဳ၊ ကမ္းကံ၊ သက္တို႔ဘဲျဖစ္တယ္လို႔ ယခုျမန္မာျပည္ရယ္လို႔ သိေနၾကတဲ့ တိုင္းျပည္ကို အဓိကအားျဖစ္ တသီးတျခားကဲြျပားေသာ လူလအရင္းအျဖစ္ႏွစ္ခုကလာတဲံ လူမ်ဴိးစုမ်ဳိးႏြယ္မ်ားက ႀကီးပြားထြန္းကားလာေအာင္ လုပ္တာျဖစ္တယ္။ တစ္ခုက ဟိႏၵဴျမစ္၀ွမ္းယဥ္ေက်းမႈကလာတာျဖစ္ၿပီး၊ အျခားတစ္ခုက တရုတ္ယဥ္ေက်းမႈႀကီး သံုးရပ္က ေရာက္လာတယ္။ ပအို၀္းလူမ်ဳိးစုေတြဟာ ေဂါတမဗုဒၵရဲ႔ သင္ၾကားမႈေတြကို ခံယူရရွိၾကတယ္။ ေနာက္ခရစ္ႏွစ္ (၇)ရာစုႏွစ္မွာ ပါးရွင္းကုန္သည္ေတြက အစၥလာမ္ဘာသာကို ယူေဆာင္လာတာက ခရစ္ႏွစ္19 ရာစုမွာ ခရစ္ယာန္ဘာသာပဲျဖစ္တယ္။ ခရစ္ယာန္ကလူေတြကို ေခတ္သစ္ပညာေရးကို သင္ၾကားေပးၿပီး ဒီမိုကေရစီႏွင့္ က်ယ္ျပန္႔တဲံ လူဘ၀အေတြးအျမင္ေတြကို သြတ္သြင္းေပးၾကတယ္။
          ဒီေန႔ စစ္အာဏာရွင္ေတြ အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာေတာ့ ဒီဘာသာႀကီးသံုးခုဟာ နဲနဲဘဲထိ ေတြ႔မႈရွိေတာ့တယ္။ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္က သီးျခားဘာသာအယူ၀ါဒတစ္ခု ျဖစ္လာၿပီး လူတန္းစားတစ္ခုအျဖစ္ လႊမ္းမိုးအုပ္ခ်ဳပ္ကာ ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ေနၿပီျဖစ္တယ္။ ဘာသာေရးလႈပ္ရွားမႈေတြကိုေတာ့ တျဖည္းျဖည္း ပရိယာယ္ေတြနဲ႔ဟန္႔တားေႏွာက္ယွက္လာၿပီး ကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ခ်က္ေတြနဲ႔ ဖန္တီးျပဳလုပ္ေနပံုရတယ္။
          ဒီပအို၀္းရာဇ၀င္ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ေဖၚျပခ်က္ကို ဒ႑ာရီပံုျပင္ေတြ၊ ရိုးရာစိတ္ကူးယဥ္ပံုျပင္ ေတြအေပၚမွာ အေျခမခံပါဘူး။ ေတြ႔ရွိခ်က္ေတြဟာ ပညာရွိရဟန္းမ်ား အသက္အရြယ္ႀကီးရင့္ေသာ စာေပပညာရွင္ႀကီးမ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြးႏွီးေႏွာရာမွ အေျခခံပါတယ္။ ဂ်ပန္မ်ားသိမ္းပိုက္ထားစဥ္က ေရႊရြက္၊ ေငြရြက္၊ ဆင္စြယ္ႏွင့္ ေၾကးေမာင္းေတြအေပၚမွာ ေရးသားထားတဲ့အေထာက္အထားေတြကို စုေဆာင္းၿပီး ဖြက္ထားခဲ့တယ္။ ဒီစာေတြအားလံုးဟာ ေရွးေဟာင္းပအို၀္းဘာသာစာ၊ အမ်ားအားျဖင့္ “ ျပဴ ”စာလို႔သိၾကတဲ့စာပဲ ျဖစ္တယ္။ ကံမေကာင္းတာက ဂ်ပန္ကင္ေပတိုင္ေတြက  ဒီလိုစုေဆာင္းထားတာေတြကို သိသြားၿပီး လုယူဖ်က္ဆီးပစ္လိုက္ၾကတယ္။ ဒါေတြဟာ ပအို၀္းတိုင္းျပည္ကို အေနာ္ရထာမင္းဖ်က္ဆီးတဲ့ ေန႔ကစၿပီး စုေဆာင္းခဲ့တဲ့ အမ်ဳိးသားရတနာေတြပဲျဖစ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ အႏွစ္တစ္ေထာင္နီးပါး ၾကာျမွင့္ၿပီးျဖစ္တဲ့ ေၾကးေမာင္းအနည္းငယ္ေတာ့ က်န္ရစ္ခဲ့တယ္။ ဒီေမာင္းေတြဟာ ပအို၀္းဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြမွာရွိၿပိး ေရႊျပားႏွင့္ ကပ္ၿပီး အတိတ္ရာဇ၀င္ေတြကို ေရးသားထားပါတယ္။
          လြတ္လပ္တဲ့ လူအဖဲြ႔အစည္းတစ္ခုရဲ႔ ခက္ခဲတဲ့ဘ၀ခရီးကို ပအို၀္းေတြသိရွိလာခဲ့တယ္။ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းမႈႏွင့္ က်ဴးေက်ာ္သူေတြကို ခုခံတိုက္ခိုက္ရတဲ့ စိတ္ဓါတ္စြမ္းအားကို ရရွိခဲ့တာဟာ စစ္ပဲြကာလေတြမွာ စည္းကမ္းရွိမႈႏွင့္ ရွည္လ်ားေသာ ျဖစ္စဥ္ျဖစ္ရပ္ေတြကို နာက်ည္းစြာခံစားသိရွိလာၾကရလို႔ပဲျဖစ္တယ္။ ပအို၀္းေတြဟာ သူတို႔ရဲ႔ “ အမ်ဳိးသား မေပ်ာက္ မကြယ္ တည္ရွိေနႏိုင္ဖို႔ သူတို႔ကိုယ္တိုင္ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈအေပၚမွာသာ မွီတည္ေနတယ္။ ႏိုင္ငံျခားအစိုးရတစ္ခုရဲ႔ အာမခံခ်က္၊ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေပးမႈအေပၚမွာ မွီတည္ျခင္း မရွိဘူး”  ဆိုတာကို သူတို႔ အမွန္တကယ္ သိရွိနားလည္ထားၾကပါတယ္။
ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္အတြက္ တိုက္ေနတဲ့လူမ်ဳိးဟာ သူတို႔ရဲ႔ ရည္မွန္းခ်က္ကို မေရာက္မခ်င္း ဘယ္ေတာ့မွ ႏွစ္သိမ့္ေက်နပ္ေနမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ပအို၀္းေတြဟာ သူတို႔ၿငိမ္းခ်မ္းစြာေနထိုင္ႏိုင္မည့္ နယ္ေျမတစ္ခုကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ရန္အတြက္ တိုက္ပဲြ၀င္ေနၾကတာျဖစ္ပါတယ္။


မွတ္ခ်က္။      ။    
                     1။    ျမန္မာမင္းမ်ား၏ မွန္းနန္းရာဇ၀င္
                            ေရးသူ    -     ေဖေမာင္တင္  1923
                      2။    ေရႊကၽြန္းဆြယ္မွ ကရင္မ်ား
                              ေရးသူ -     ဒုဗိုလ္မွဴးႀကီး မက္မဟြန္
                       3။    ျမန္မာရာဇ၀င္
                              ေရးသူ    -     မစၥတာအက္စ္ဒဗလ်ဴေကာက္