ေခါင္းေဆာင္

ေခါင္းေဆာင္သည္ မူဝါဒ၊ လူ၊ ပစၥည္းဥစၥာ ႏွင့္ လူထုေလးစားမႈတို႔ အတြက္သာ လုပ္႐ံုမွ တစ္ပါး အျခားလုပ္စရာမရွိ။ ေခါင္းေဆာင္သည္ အရာရာကို လိုက္လုပ္ၿပီး သူမ်ားထက္ အပင္ပန္း ခံရန္ မဟုတ္ေပ။ အျခားသူမ်ား လုပ္စရာမရွိ ေအာင္ လိုက္လုပ္ေသာ ေခါင္းေဆာင္သည္ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္း မဟုတ္။ ေခါင္းေဆာင္မ်ား ကို ေလးမ်ိဳး ေလးစား ခြဲျခား ႏိုင္သည္။

(၁) ဉာဏ္ပညာ ရွိၿပီး ပ်င္းေသာ ေခါင္းေဆာင္
(၂) ဉာဏ္ပညာလည္း မရွိ ပ်င္းလည္း ပ်င္းေသာ ေခါင္းေဆာင္
(၃) ဉာဏ္ပညာ ရွိၿပီး လံု႔လရွိေသာ ေခါင္းေဆာင္
(၄) ဉာဏ္ပညာ ရွိေသာ္လည္း လံု႔လ ရွိေသာ ေခါင္းေဆာင္
          ေခါင္းေဆာင္ တစ္ေယာက္သည္ ေပးကမ္း ရက္ေရာတတ္မႈ၊ မခြဲျခား တတ္မႈ၊ စြန္႔လႊတ္လုပ္ ကိုင္တတ္မႈ စသည့္ စိတ္ထား သံုးခုႏွင့္ ပညာ ဉာဏ္ရွိမႈ၊ ယံုၾကည္ ကိုးစား ထိုက္မႈ၊ စိတ္ေစတနာ ေကာင္းမႈ၊ သတၲိရွိမႈ၊ တိက် ျပတ္သား တတ္မႈ စသည့္ အရည္အခ်င္း ငါးရပ္ ရွိရန္ လိုအပ္သည္။ သို႔တေစ အလုပ္ လုပ္ရာ တြင္လည္း ေခါင္းေဆာင္ ပီသေၾကာင္း ျပဖို႔ လိုသည္။ အဖြဲ႕အစည္း တစ္ရပ္ တြင္ ေခါင္းေဆာင္ လုပ္ရမည့္ လုပ္ငန္းမွာ ေလးရပ္ ရွိသည္။ မူဝါဒ လုပ္ငန္း၊ လူမ်ားႏွင့္ ဆိုင္ေသာ လုပ္ငန္း၊ ပစၥည္းပိုင္မႈ ဆိုင္ရာ လုပ္ငန္း ႏွင့္ လူထု ေလးစားမႈ ရရွိရန္ လုပ္ငန္းတို႔ ျဖစ္သည္။
မူဝါဒ
မိမိ၏ ကြ်မ္းက်င္ ျပည့္ဝမႈကို အေျခခံကာ မူဝါဒ ကို ခ်မွတ္ရမည္။
          အခ်ိန္အခါ အေျခအေန ႏွင့္ ေလ်ာ္ညီစြာ ေျပာင္းလဲ ထားသည့္ အစီ အမံလည္း ရွိရမည္။ ေခါင္းေဆာင္ တစ္ေယာက္သည္ မူဝါဒ ကို ခ်မွတ္ ရမည္ျဖစ္ၿပီး တစ္ခ်ိန္တည္း တြင္ ယင္းကို အခ်ိန္အခါ အေျခအေန အလိုက္ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲ သြားရမည္။ တစ္ခါတုန္း က ကြ်ႏု္ပ္သည္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ ရွိ ေကာ္ဖီဆိုင္ တစ္ဆိုင္သို႔ ေရာက္သြားသည္။ ကြ်ႏု္ပ္က ဖရဲသီး၊ သေဘၤာသီး၊ ကီဝီသီးမ်ား ေသာ သီးစံု တစ္ပန္းကန္ မွာလိုက္ သည္။ ထို သစ္သီးမ်ားမွာ အလြန္ အရသာ ရွိသည္။ ကြ်ႏု္ပ္သည္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ တြင္ အေတာ္ ၾကာေအာင္ ေရာက္ေနၿပီး ျဖစ္သျဖင့္ ဖရဲသီးကို အလြန္ ႀကိဳက္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဖရဲသီး သတ္သတ္ တစ္ပန္းကန္ ထပ္မွာ လိုက္သည္။
ကြ်ႏု္ပ္ မွာလိုက္ သည္ႏွင့္ စားပြဲထိုး ေလးမွာ မ်က္ႏွာမ်ား ျဖဴေလ်ာ္ သြားၿပီး ထိုဖရဲသီး သတ္သတ္မွာ စားေသာက္ဖြယ္ စာရင္းတြင္ မရွိေၾကာင္း ေျပာလာသည္ ကို အံ့ဩဖြယ္ သိလိုက္ ရသည္။ ကြ်ႏု္ပ္က လြယ္လြယ္ေလး ပဲကြ၊ ငါ့ကို ဖရဲဦးေလး စိတ္ ထည့္ေပးလို႔ ေျပာတာ။ သို႔ေသာ္ သူမက မျဖစ္ ႏိုင္ေၾကာင္း ေျပာေန ျပန္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကြ်ႏု္ပ္လည္း စိတ္ပ်က္ သြားၿပီး မန္ေနဂ်ာ အား ေခၚခိုင္းလိုက္သည္။ ထိုကိစၥကို အလြယ္ တကူ ပင္ ရွင္းႏိုင္မည္ ဟု ထင္လိုက္သည္။ သို႔ေသာ္ ဆက္လက္၍ ခက္ခဲ ေနျပန္သည္။ ဖရဲသီး တစ္ခု တည္း တစ္ပန္းကန္ မေပးရဟု ဆိုသည္။
          ထို႔ေနာက္ ကြ်ႏု္ပ္က ဖရဲသီး တစ္ပြဲ အတြက္ သစ္သီးစံု ပြဲ ေလးပြဲစာ ေငြေပးပါ မည္ဟု ေျပာေတာ့ မွ သူတို႔ လက္ခံ ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ဆယ့္ငါးမိနစ္ ခန္႔ ၾကာေသာ အခါ ဘာမွ် မပါဘဲ မန္ေနဂ်ာ ျပန္ေရာက္လာၿပီး ယဥ္ေက်းစြာ ဦးၫႊတ္လ်က္ ထိုသို႔လည္း မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း ေျပာျပန္သည္။
ဤသည္မွာ အဆန္း တၾကယ္ေတာ့ မဟုတ္ေပ။ ကုမၸဏီ အေတာ္ မ်ားမ်ား ထိုအတိုင္း ခ်ည္းပင္ျဖစ္သည္။ လူ အေတာ္ မ်ားမ်ားသည္ မူဝါဒ ႏွင့္ စည္းမ်ဥ္းကို ခြဲျခား မသိၾက။ စည္းမ်ဥ္း ဆိုသည္မွာ မိမိတို႔ အတြက္သာ သတ္မွတ္ထား ေသာ ကိစၥ ျဖစ္ၿပီး မူဝါဒ ဆိုသည္မွာ စားသံုး သူမ်ား အတြက္သာ သတ္မွတ္ ထားေသာ ကိစၥ ျဖစ္သည္။ စားသံုးသူအား မည္သည့္ အခ်ိန္တြင္ မည္သို႔ လုပ္ရ မည္ဟု ခိုင္း၍ မရ။ စားသံုးသူ ၏ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈ ကိုသာ မိမိ တို႔သာ ေမွ်ာ္လင့္ ရန္ ရွိသည္။
          မူဝါဒ သည္ အဖြဲ႕အစည္း၏ ျပင္ပမွ ပုဂၢိဳလ္ အား ေတာင္းဆို ေစခိုင္း ရန္ မဟုတ္။ မူဝါဒ ဆိုသည္မွာ ပင္မ သတ္မွတ္ ထားခ်က္သာ ျဖစ္သည္။ သစ္သီးပြဲ ျပင္ဆင္ ရာတြင္ ေတာ္သျဖင့္ သစ္သီး စံုမ်ား ေရာင္းေကာင္း ေနရျခင္း ျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ စားသံုးသူက သစ္သီး တစ္မ်ိဳးတည္း ကို စားလိုသည္ ဆိုပါက လည္း မူဝါဒကို ျပင္၍ စားသံုးသူ ေတာင္းဆိုသည့္ အတိုင္း လုပ္ေပး ႏိုင္ရ မည္။ ဤသို႔ အခ်ိန္အခါ အေျခအေန ႏွင့္ လိုက္ ေလ်ာညီစြာ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲတတ္ ရမည္ ျဖစ္သည္။
          ထို႔ေၾကာင့္ ေခါင္းေဆာင္၏ ပထမဆံုး လုပ္ငန္းမွာ မူဝါဒ ကို ခ်မွတ္ျခင္း ႏွင့္ အေျခအေန အရ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲ သြားျခင္း ျဖစ္သည္။
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
လူမ်ား
          လူသား အရင္းအျမစ္ ကို အသံုးခ်ရာ တြင္ ကြ်မ္းက်င္စြာ ကိုင္တြယ္တတ္ ဖို႔ လိုသည္။ လူသား အရင္းအျမစ္ ၏ စြမ္းအားကို စ႐ိုက္ လကၡဏာ၊ အရည္အေသြး၊ အရည္အခ်င္း၊ ႀကိဳးစားမႈ ႏွင့္ လူမႈေရး ကြ်မ္းက်င္မႈ ဟူ၍ ခြဲျခား ထားႏိုင္ သည္။လူတစ္ဦး ခ်င္းစီ ၏ တိုးတက္မႈ မွာ အခ်က္ ၅ ခ်က္ေပၚတြင္ မူတည္သည္။ အသိစိဓာတ္ ေကာင္းမႈ၊ လုပ္ငန္း ကြ်မ္းက်င္မႈ၊ အရည္အေသြး ရွိမႈ၊ ႀကိဳးစား အားထုတ္မႈ၊ စည္းလံုး ညီၫြတ္မႈ တို႔ ျဖစ္သည္။
စိတ္ဓာတ္ ေကာင္းမြန္မႈ ဆိုရာတြင္ ႐ိုးသားမႈ၊ လုပ္ငန္း အေပၚ ခ်စ္မႈ၊ လုပ္ငန္းကို ေလးစားမႈ တို႔ ပါဝင္သည္။ ကြ်မ္းက်င္မႈ ဆိုရာတြင္ အထက္တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည့္ အတိုင္း ဘာသာ စကား ၃ ရပ္ ႏွင့္ နည္းပညာ ၄ ရပ္ ကြ်မ္းက်င္မႈတို႔ ျဖစ္သည္။       
          အရည္အေသြး ရွိမႈ ဆိုသည္မွာ လုပ္ငန္း ကို အစမွ အဆံုးတိုင္ သိျမင္ နားလည္ၿပီး ျပႆနာမ်ား ကို ေျဖရွင္း ႏိုင္ျခင္း ျဖစ္သည္။ ႀကိဳးစား အားထုတ္မႈ ဆိုသည္မွာ အလုပ္ကို စြမ္းစြမ္း တမံ လုပ္ေဆာင္၍ အလုပ္ မ်ားမ်ား လုပ္သည္ႏွင့္ အမွ် မ်ားမ်ား တတ္ကြ်မ္း လာျခင္း ျဖစ္သည္။ စည္းလံုး ညီၫြတ္မႈ ဆိုသည္မွာ အျခား သူမ်ား ႏွင့္ လိုလို လားလား ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ ရန္ အသင့္ရွိၿပီး သိသင့္သည္မ်ား ကို တကယ္ လည္း သိေအာင္ သတင္း ဖလွယ္ျခင္းတို႔ ျဖစ္ သည္။ ဝန္ထမ္းတိုင္း၏ အရည္အေသြးကို ေပတံ ၅ ေခ်ာင္းျဖင့္ တိုင္းတာ ရမည္။ အခ်ိဳ႕လူမ်ား သည္ တိုးတက္လာ ႏိုင္စြမ္း ရွိၾက ေပသည္။
          ဝန္ထမ္း တစ္ေယာက္သည္ ကုမၸဏီသို႔ ဝင္လာ စတြင္ သိပ္ ကြ်မ္းက်င္မည္ မဟုတ္ေပ။ သို႔ေသာ္ ေနာက္ပိုင္း ႏွစ္မ်ား ၌ မ်ားစြာ တိုးတက္ လာေပ လိမ့္မည္။ ဤသည္မွာ တိုးတက္ေရး ၏ အစျဖစ္ သည္။ ပထမတြင္ သူ႔၌ မန္ေနဂ်ာ အရည္ အေသြးမ်ိဳး ရွိမည္ မဟုတ္။ သို႔ေသာ္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ သူ႔ကို မန္ေနဂ်ာ အျဖစ္ ခန္႔ထားရန္ စဥ္းစား လာရ ႏိုင္ေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သူ႔ကို ေနရာ ေရႊ႕ေျပာင္း ခန္႔ထားရန္ ျပင္ဆင္ ရေပမည္။
ေျပာင္းလဲျခင္း မရွိသူဟူ၍ မရွိ။ ေသသြား သူသာ ေျပာင္းလဲ တိုးတက္ျခင္း မရွိ ျဖစ္သည္။ ေသသြား သူသည္ ေတာင့္တင္းၿပီး ပုပ္ပြ ေဆြးျမည့္ သြားသည္သာ ရွိသျဖင့္ ေျပာင္းလဲ တိုးတက္လာ မည္ မဟုတ္ေတာ့။ တစ္စံု တစ္ေယာက္ ေျပာင္းလဲ တိုးတက္ လာသည္ကို ျမင္လွ်င္ မန္ေနဂ်ာ က သင့္ေလ်ာ္ေသာ ရာထူး အဆင့္ကို ခန္႔ထား ေပးရ မည္။ ဤသည္မွာ ေခါင္းေဆာင္၏ ဒုတိယ အလုပ္ ျဖစ္သည္။
ပစၥည္းဥစၥာ
         မည္သည့္ အဖြဲ႕အစည္းတြင္ မဆို ရင္းျမစ္ ပိုင္ဆိုင္မႈမ်ား ရွိသည္။ ပိုင္ဆိုင္သည့္ ရင္းျမစ္ ငါးမ်ိဳးမွာ ေငြေၾကး၊ လူသား အရင္းအျမစ္မ်ား၊ ရရန ္အေၾကြးမ်ား၊ သတင္းမ်ား ႏွင့္ အတတ္ပညာ ဆိုင္ရာ ပစၥည္း ဥစၥာမ်ား ျဖစ္သည္။
        ေခါင္းေဆာင္၏ တတိယ အလုပ္မွာ ကုမၸဏီ ၏ ပိုင္ဆိုင္မႈ ရင္းျမစ္မ်ားက စီမံခန္႔ခြဲေရး ပင္ ျဖစ္သည္။ ဤသည္မွာ ေခါင္းေဆာင္၏ အေရးႀကီးဆံုး တာဝန္ ျဖစ္သည္။ ေခါင္းေဆာင္ သည္ သူ ကြ်မ္းက်င္သည့္ လုပ္ငန္းကို ကိုယ္တိုင္ လုပ္ရန္ မဟုတ္ဘဲ စီမံ ခန္႔ခြဲ ရန္သာ ျဖစ္သည္။ ကုမၸဏီ တစ္ခုကို ျဖစ္ေစ၊ အဖြဲ႕အစည္း တစ္ခုကို ျဖစ္ေစ၊ စီမံ ခန္႔ခြဲရာ တြင္ အေရးႀကီးဆံုးမွာ ရင္းျမစ္ ပိုင္ဆိုင္မႈ ၅ ခုကို စီမံ ခန္႔ခြဲ ျခင္းသာ ျဖစ္ သည္။ ကုမၸဏီတိုင္း တြင္ အဆိုပါ ပိုင္ဆိုင္မႈ ရင္းျမစ္ ၅ ခု ရွိရသည္။ ယင္းတို႔မွာ ေငြေၾကး၊ လူသား အရင္းအျမစ္၊ ျပင္ပမွ ရရန္ ပိုင္ခြင့္ ရွိသည္မ်ား သတင္း အခ်က္အလက္ ႏွင့္ အတတ္ ပညာ ဆိုင္ရာ ပိုင္ဆိုင္မ ႈ(ဥပမာ မူပိုင္ခြင့္) တို႔ ျဖစ္ သည္။ မူဝါဒ ခ်မွတ္ျခင္း ႏွင့္ လူသား အရင္းအျမစ္ ကို အသံုးခ်ျခင္းတို႔ အျပင္ ေခါင္းေဆာင္၏ အျခား အေရးႀကီးေသာ အလုပ္မွာ ပိုင္ဆိုင္မႈ ရင္းျမစ္မ်ားမႈ ကို စီမံ ခန္႔ခြဲေရး ပင္ ျဖစ္သည္။
          မန္ေနဂ်ာမ်ားသည္ သူတို႔ မန္ေနဂ်ာ မျဖစ္မီ မားကက္တင္း ဌာနတြင္ လုပ္ရေကာင္း လုပ္ရေပ မည္။ ထိုစဥ္က သူတို႔သည္ အေရာင္း ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အခ်ိန္ျပည့္ အားစိုက္ လုပ္ကိုင္ ခဲ့ၾက ရသည္။ အခ်ိဳ႕ သူမ်ားသည္ စိစစ္ေရး ဌာနတြင္ လုပ္ကိုင္ ခဲ့ရၿပီး သူတို႔လည္း ထိုအလုပ္မ်ား ႏွင့္ သာ အခ်ိန္ကုန္ ခဲ့ၾက ရေပမည္။
          ေခါင္းေဆာင္ ဆိုသည္မွာ ထိုသို႔ အလုပ္ တစ္ခုတည္းကိုသာ စူးစိုက္ လုပ္ကိုင္ ရသည္မ်ိဳး မဟုတ္ဘဲ ကုမၸဏီ၏ ေငြေၾကး အေျခအေန၊ လူသားရင္းျမစ္မ်ား ၏ အေျခအေနမ်ား ကို သိရွိ႐ံု သာမက ကုမၸဏီမ်ား ၏ အက်ိဳးကို ထိန္းသိမ္း ကာကြယ္ထားျခင္း ရွိ မရွိ၊ သတင္းအခ်က္ အလက္မ်ား လြတ္လပ္စြာ စီးဆင္းျခင္း ရွိမရွိ၊ ကုမၸဏီ၏ လွ်ိဳ႕ဝွက္ခ်က္မ်ား ေပါက္ၾကားျခင္း ရွိ မရွိ၊ မူပိုင္ခြင့္မ်ား တိုးတက္မႈ ရွိ မရွိ စသည္ တို႔ကို စစ္ေဆး ေနရေပမည္။ ထိုကဲ့သို႔ ရင္းျမစ္ ပိုင္ဆိုင္မႈ အမ်ားစုကို ေကာင္းမြန္စြာ စီမံ ခန္႔ခြဲႏိုင္ မွသာလွ်င္ ေခါင္းေဆာင္ လုပ္သူသည္ ကုမၸဏီ၏ အေျခအေန အရပ္ရပ္ကို ထိန္းသိမ္းသြား ႏိုင္ေပ လိမ့္မည္။
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
အမ်ား ျပည္သူ၏ ေလးစား ယံုၾကည္မႈ

          မိမိ အဖြဲ႕အစည္း ၏ ကိုယ္စားလွယ္ အေန ျဖင့္ အမ်ား ျပည္သူ အၾကားတြင္ မ်က္ႏွာပန္း ပြင့္ေအာင္ ဖန္တီး ရမည္။ ကုမၸဏီ၏ အလုပ္ အမႈေဆာင္ တစ္ေယာက္ သည္ ေဟာေျပာပြဲ တစ္ခု၌ ေဟာေျပာ ရန္ ဖိတ္ ၾကားျခင္း ခံရေသာ အခါ ထို ေဟာေျပာ ခ်က္မ်ား သည္ သူ ကိုယ္စားျပဳေသာ အဖြဲ႕အစည္း ကို ေရာင္ျပန္ ဟပ္ေစသည္။ ေခါင္းေဆာင္ တစ္ဦး အမ်ား ၾကားတြင္ ေျပာလိုက္သည့္ စကားတိုင္း လုပ္ရပ္ တိုင္း သည္ သူ ဦးေဆာင္ေသာ အဖြဲ႕ အစည္း၏ သ႐ုပ္ကို ေပၚေစသည္။       
          အခ်ိဳ႕ေသာ ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ အဖြဲ႕ အစည္း အတြင္း စီမံ ခန္႔ခြဲေရး အလြန္ ေကာင္းမြန္ သည့္တိုင္ လူထုဆက္သြယ္ေရးကိစၥရပ္မ်ားတြင္ သိပ္ မကြ်မ္းက်င္ တတ္ၾကေခ်။ ထိုလူမ်ားသည္ စကားေျပာသည့္ အခါ နေမာ္ နမဲ့ျဖင့္ လက္လြတ္ စပယ္ ေျပာတတ္သည္။ ဤသည္မွာ အဖြဲ႕ အစည္း၏ ဂုဏ္သိကၡာကို ထိခိုက္ ေစသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေခါင္းေဆာင္ တစ္ေယာက္သည္ လူထု၏ ေလးစား ယံုၾကည္မႈ ကို ဖန္တီးရာတြင္ အလြန္ ဂ႐ုစိုက္ ရေပမည္။